اوضاع آخرالزمان

قمى، در تفسير خود از پدرش از سليمان بن مسلم خشاب از عبداللّه بن جريح مكى از عطاء بن ابى رياح از عبداللّه بن عباس نقل كرده است:

در حجة الوداع با پيامبر صلى الله عليه و آله حج نموديم، پيامبر صلى الله عليه و آله درب كعبه را گرفته و با صورت خود به سوى ما توجه نموده و فرمود: شما را به علائم قيامت خبر ندهم؟

سلمان كه آنجا نزديك‏تر از همه به آن حضرت بود گفت: چرا يا رسول اللّه، فرمود:

از علائم قيامت، ضايع كردن نماز و پيروى از شهوات و ميل به هواها و بزرگداشت مال و فروش دين به دنياست.

آن گاه دل و اندرون مؤمن از آن منكراتى كه مى‏بيند و نمى‏تواند تغيير دهد، هم چون نمك در آب گداخته و آب مى‏شود.

سلمان عرض كرد: يا رسول اللّه! اين برنامه‏ها حتماً شدنى است؟ فرمود: آرى سلمان، سوگند به آن كه جانم به دست اوست، در آن وقت فرماندهانى ستمگر و وزيرانى فاسق و عارفانى ظالم و امينانى خائن بر ايشان حكومت مى‏كنند.

سلمان گفت: يا رسول اللّه! اين شدنى است؟ فرمود: آرى سلمان، سوگند به آن كه جانم به دست اوست، آن زمان بد، خوب و خوب، بد شده و خائن مورد امانت قرار گيرد و امين خيانت ورزد و دروغگو تصديق و راستگو تكذيب مى‏شود.

سلمان گفت: يا رسول اللّه! اين حتماً شدنى است؟ فرمود: آرى سلمان، سوگند به آن كه جانم به دست اوست، آن زمان زن با شوهرش در تجارت شركت مى‏كند و باران در تابستان مى‏بارد!

شرافتمندان به غضب مى‏آيند، فقير اهانت مى‏شود، بازارها نزديك مى‏شود، آن وقت اين مى‏گويد چيزى نفروخته‏ام، آن مى‏گويد سودى نبرده‏ام، مى‏بينى همه مذمّت خدا مى‏كنند.

سلمان گفت: يا رسول اللّه اين شدنى است؟ فرمود: آرى سلمان، سوگند به آن كه جانم به دست اوست، آن گاه زنان فرمانده و كنيزان طرف مشورت مى‏شوند، بچه‏ها روى منبر مى‏روند، دروغ زيبا و زكات ضرر و غنيمت وفى‏ء مسلمانان تاراج مى‏شود، مرد به‏ پدر و مادر خود جفا و به دوستش نيكى مى‏كند و ستاره دنباله‏دار ظاهر مى‏شود.

سلمان گفت: يا رسول اللّه! اين شدنى است؟ فرمود: آرى سلمان، سوگند به آن كه جانم به دست اوست، آن گاه طلاق زياد مى‏شود و براى خدا حدى به پا نمى‏شود و به خدا ضررى نمى‏زند.

سلمان گفت: يا رسول اللّه! اين شدنى است؟ فرمود: آرى سلمان، قسم به آن كه جانم به دست اوست، آن گاه زنان آوازه خوان و ملاهى زياد مى‏شود و بدان امتم بر ايشان مسلط مى‏شوند.

سلمان گفت: يا رسول اللّه! اين شدنى است؟ فرمود: آرى سلمان، سوگند به آن كه جانم به دست اوست، آن گاه ثروتمندان امتم براى تفريح به مكه مى‏روند و متوسطين ايشان براى تجارت و فقيران براى نشان دادن و شنواندن به مردم، آن گاه مردمى پيدا مى‏شوند كه قرآن را براى غير خدا ياد مى‏گيرند و آن را مزمار مى‏كنند، مردمى پيدا مى‏شوند كه فقه دينى را براى غير خدا ياد مى‏دهند، اولاد زنا بسيار مى‏شود، با قرآن تغنى و آوازه‏خوانى مى‏كنند و به دنيا افتخار و مباهات مى‏نمايند.

سلمان گفت: يا رسول اللّه! اين مى‏شود؟ فرمود: آرى سلمان، سوگند به آن كه جانم به دست اوست، اين در آن وقتى است كه پرده حرام‏ها دريده شود، گناه‏ها كسب گردد، بدان بر نيكان مسلط شوند، دروغ زياد و لجاجت پيدا و فقر رايج شود.

مردم در لباس به هم مباهات كنند، باران بى‏وقت بر ايشان ببارد، طبل و شيپورها را بپسندند، امر به معروف و نهى از منكر را انكار مى‏كنند، تا آنجا كه مؤمن در آن وقت ذليل‏ترين مردم شود، ميان عابدان و قاريانشان بدگويى پيدا مى‏شود و اين ها در ملكوت آسمان‏ها، پليد و نجس خوانده مى‏شوند.

سلمان گفت: يا رسول اللّه! اين شدنى است؟ فرمود: آرى سلمان، سوگند به آن كه جانم به دست اوست، آن گاه ثروتمندان از فقر مى‏ترسند، به طورى كه سائل از جمعه تا جمعه ديگر سؤال مى‏كند و كسى را نمى‏يابد كه چيزى در دستش بگذارد.

سلمان گفت: يا رسول اللّه! اين مى‏شود؟ فرمود: آرى سلمان، سوگند به آن كه جانم به دست اوست، رويبضه سخن مى‏گويد؛ سلمان گفت: يا رسول اللّه رويبضه چيست، پدر و مادرم فدايت باد؟ فرمود: كسى كه در امور مردم حرفى نمى‏زد حرف مى‏زند، سپس جز اندكى درنگ نكنند كه زمين صدايى كند و هر دسته‏اى گمان كنند در ناحيه آن ها صدا كرده، سپس آنچه خدا خواهد درنگ مى‏كنند و در آن مدت زمين را مى‏شكافند و زمين پاره‏هاى جگر خود «طلا و نقره» را بيرون مى‏افكند، سپس با دست خود به ستون‏ها اشاره كرده فرمود: مانند اين، آن روز طلا و نقره سودى ندارد اين است معناى:

[فَقَدْ جاءَ أَشْراطُها].

پس هنگامى كه قيامت بر آنان فرا رسد .