امروز: سه شنبه ۲۹-اسفند-۱۴۰۲ / الثلاثاء 10-رمضان-1445 / Tuesday 2024-March-19

مناسبت روز
پیام روز :

فضیلت ماه شعبان!

فضیلت ماه شعبان!

ماه شعبان يكى از عزيزترين ماه هاى اسلامى و يادآور خاطره هاى بزرگ است كه از همه مهمتر، خاطره ميلاد مبارك سالار شهيدان كربلا، امام حسين(عليه السلام) (در سوم ماه) و ميلاد فرخنده حضرت بقيّة اللّه مهدى منتظر(عليه السلام) (در پانزدهم ماه) است كه فضاى اين ماه را به بوى ولايت عطرآگين ساخته است.

 

در فضيلت اين ماه، همين بس كه ماه پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) ناميده شده و هنگامى كه آن حضرت هلال ماه را مشاهده مى كرد، دستور مى داد، كسى در سراسر مدينه ندا دهد كه: اى مردم! اين ماه، ماه من است، خدا رحمت كند كسى كه مرا بر ماه من يارى دهد، يعنى آن را روزه بدارد!(۱)

 

مرحوم محدّث قمى، حديثى را از تفسير امام حسن عسكرى(عليه السلام) در فضيلت روز اوّل ماه شعبان نقل فرموده كه در واقع مربوط به تمام ماه شعبان است، اين حديث بسيار پرمعنا و در عين حال بسيار مفصّل است كه ايشان آن را تلخيص كرده و ما هم به ملاحظه حال خوانندگان بار ديگر، آن را خلاصه مى كنيم; خلاصه حديث چنين است:

 

امير مؤمنان على(عليه السلام) روز اوّل ماه شعبان، گروهى را مشاهده كرد كه در مسجد نشسته اند و سخنان بيهوده و ناآگاهانه، درباره قضا و قدر مى گويند و صداى جار و جنجالشان فضا را پر كرده; فرمود: اين گونه سخنان را رها كنيد! امروز روز اوّل ماه شعبان است، و از اين نظر شعبان ناميده شده، كه مركز شعبه ها و شاخه هاى خيرات و نيكى هاست، شعبه هاى خيراتِ نماز، روزه، زكات، امر به معروف و نهى از منكر و نيكى به پدر و مادر و همسايگان و صدقه به نيازمندان و اصلاح در ميان مردم و مانند آن است.

 

سپس امام(عليه السلام) به حديثى از رسول اكرم(صلى الله عليه وآله) اشاره كرد كه خلاصه اش چنين است:

 

پيامبر(صلى الله عليه وآله) فرمود: روز اوّل ماه شعبان كه مى شود، خداوند امر مى كند درهاى بهشت باز شود و دستور مى دهد به درخت «طوبى»(۲) كه شاخه هايش را به مردم دنيا نزديك كند، و منادى از سوى پروردگار صدا مى زند كه اين شاخه هاى درخت «طوبى» در دسترس شماست، به آنها بياويزيد كه شما را به سوى بهشت مى برد، و از شاخه هاى درخت «زقّوم» بپرهيزيد و به آن چنگ نزنيد كه شما را به سوى دوزخ مى كشاند.

 

سپس افزود: به خدايى كه مرا به رسالت برگزيده سوگند! كه هر كس در اين روز به سراغ يكى از كارهاى خير برود، به يكى از شاخه هاى درخت «طوبى» درآويخته و او را به سوى بهشت مى كشاند; و هر كس به سراغ يكى از كارهاى شرّ برود، به يكى از شاخه هاى درخت «زقّوم» چنگ زده و او را به سوى دوزخ مى كشاند.

 

سپس آن حضرت، نمونه هايى از اسباب چنگ زدن به شاخه هاى درخت «طوبى» را برشمرد و فرمود: هر كس (علاوه بر نمازهاى واجب) در اين روز، نماز مستحبّى بخواند، يا روزه بگيرد، يا ميان دو همسر، يا پدر و مادر و فرزند، يا خويشاوندان، يا همسايگان، صلح و صفا ايجاد كند، به يكى از شاخه هاى درخت «طوبى» درآويخته است!

 

همچنين كسى كه بدهى خود را به مردم ادا كند، يتيمى را كفالت نمايد يا سبك مغزى را از تعرّض به آبرو و ناموس مردم بازدارد، و كسى كه قرآن بخواند; يا شكر نعمت هاى او را بجا آورد، بيمارى را عيادت كند; به پدر و مادر نيكى نمايد; مؤمنى را تشييع جنازه كند و يا هر كار خير ديگرى انجام دهد; به يكى از شاخه هاى درخت «طوبى» آويخته است.

 

سپس افزود: قسم به آن كس كه مرا به نبوّت مبعوث كرد، هر كس به سراغ درى از درهاى شرّ و گناه در اين ماه برود، به يكى از شاخه هاى درخت «زقّوم» آويخته كه او را به آتش مى كشاند; كسى كه در نماز واجب خود كوتاهى نمايد، يا نيازمندى نزد او آيد، و شرح بيچارگى خود را بدهد و او توان حلّ مشكل آن نيازمند را داشته باشد، ولى كوتاهى كند، و دست او را نگيرد; يا عذر بدهكار بيچاره اى را نپذيرد، يا ميان دو همسر، يا پدر و فرزند، يا خويشاوندان و همسايگان و ديگر مؤمنان، اختلاف و نفاق بيندازد; يا بدهى خود را به مردم انكار كند; يا از رسيدگى به كار يتيمان، خوددارى نمايد; يا به سراغ خوانندگى هاى مجالس لهو و فساد برود; يا ظلم ها و گناهان خويش را بشمرد و به آن افتخار كند!، يا از همسايه بيمارش عيادت نكند، يا پدر و مادرش را از خود، ناخشنود سازد… همه اينها سبب درآويختن به شاخه هاى درخت «زقّوم» است كه انسان را به جهنّم مى برد.(۳)

 

اين حديث شريف و پرمعنا، راههاى سعادت و شقاوت را با ذكر يك مثال معنوى به روشنى بيان كرده، و طُرُق خودسازى و تهذيب نفس، و خدمت به خلق و عبوديّت خالق را، در اين ماه مشخّص نموده است، و همچنين نسبت به اسباب بدبختى و محروميّت از سعادت هشدار داده است كه براى همه ماههاى سال راهگشاست; به ويژه در ماه شعبان كه سرآغاز حركت جديدى به سوى نيكى ها و پاكى هاست.

 

——————————————————————————–

  1. مصباح المتهجّد، صفحه ۸۲۵٫
  2. طبق برخى از روايات، درخت «طوبى» درختى است كه در بهشت مى رويد و ريشه آن در خانه رسول خداست و شاخه هايى درخانه هاى مؤمنان دارد و هر چيزى را كه بهشتيان ميل داشته باشند آن شاخه ها برايشان فراهم مى سازند (بحارالانوار، جلد ۸، صفحه ۱۱۷ – ۱۱۸) و درخت «زقّوم» بنا بر تصريح قرآن كريم (سوره صافّات، آيه ۶۲ – ۶۶) درختى است كه ريشه اش در دوزخ است و خداوند آن را براى ظالمان و ستمگران قرار داده است.
  3. تفسير امام حسن عسكرى، صفحه ۶۳۵ به بعد، (در تفسير آيه ۲۸۲ سوره بقره).

نظر خود را بگذارید .

تمامی حقوق برای سایت "طرح قرآنی مهدوی تا صبح ظهور" محفوظ است

قالب وردپرسقالب وردپرس